Σημειώσεις από την Ομιλία που πραγματοποιήθηκε για το Ανοιχτό Λογισμικό από την ομάδα ΕΛΛΑΚ, στην Πολυτεχνειούπολη το 2007.

Φοιτητές: είστε το κατεξοχήν κοινό που θα πρέπει να γνωρίζει αυτά τα πράγματα, γιατί εσείς είστε οι δημιουργοί, μελλοντικοί και σημερινοί λογισμικού, εφαρμογών, προγραμμάτων.
Σκεφτείτε τις εργασίες σας. Γιατί να είναι κτήμα του πανεπιστημίου; δεν θα μπορούσαν να είναι ανοιχτές στο κοινό, ελεύθερες να αναπτυχθούν περισσότερο και να βγει ένα ακόμη αρτιότερο αποτέλεσμα.

1) Tι είναι η GPL, τι είναι το GNU
Θα σας μιλήσω για τις άδεις Δημόσιας Χρήσης GPL και LGPL. Να πάρουμε τα πράγματα με την σειρά και να δούμε τι είναι ακριβώς αυτές οι άδειες:
Το GNU-Project ξεκίνησε το 1984 από τον Richard M. Stallman με σκοπό να δημιουργηθεί ένα πλήρες Unix-τύπου λειτουργικό σύστημα βασισμένο στο Ελεύθερο Λογισμικό.
Ο Stallman δημιούργησε επίσης το "Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού" (Free Software Foundation) το 1985 για να αντιμετωπίσει τα νομικά και οργανωτικά προβλήματα του GNU-Project και επίσης για να διαδώσει τη χρήση και γνώση σχετικά με το Ελεύθερο Λογισμικό.
Μέσω του Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού δημιουργήθηκαν οι δύο άδειες, η Γενική Άδεια Δημόσιας Χρήσης GNU (GNU General Public License) και η Ελάσσονα Γενική Άδεια Δημόσιας Χρήσης GNU (GNU Lesser General Public License) (αρχικά ονομαζόμενη GNU Library Public License) δημιουργήθηκαν και μετά από χρόνια έγιναν οι πιο διαδεδομένες άδεις για Ελεύθερο Λογισμικό.
Το όνομα του GNU προέρχεται από το αναδρομικό ακρωνύμιο "GNU's Not Unix." Από τη στιγμή που το Unix ήταν αρχικά όχι μοναδικό είδος συστήματος αλλά μάλλον ένα προϊόν, αυτό ήρθε να συμβολίσει πως το GNU Project έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα σύστημα συμβατό, αλλά όχι απαράλλακτο του Unix.
Το Σύστημα GNU είναι (όπως και άλλα λειτουργικά συστήματα Unix) αρθρωτό και σήμερα ειδικά το Σύστημα GNU με πυρήνα Linux - το επονομαζόμενο GNU/Linux-System - είναι ευρέως διαδεδομένο και παρέχει τη βάση για κάθε ονομαζόμενη "Διανομή-Linux".

Οι άδειες GPL και LGPL καθορίζουν το πλαίσιο νόμιμης χρήσης αυτών των συστημάτων και όσων δημιουργήθηκαν από ένα προϊόν δεσμευμένο από αυτές τις άδειες.

2) Πώς λειτουργεί η GPL;

Το ελεύθερο λογισμικό είναι ζήτημα όχι τιμής, αλλά ελευθερίας με την έννοιας της ελευθερίας του λόγου.
Είναι το δικαίωμα των χρηστών του να τρέχουν, να αντιγράφουν, να διανέμουν, να μελετούν και να τροποποιούν ή αναπτύσσουν τον κώδικα. Η όλη του λογική είναι οι 4 ελευθερίες:
1. Χρήση The freedom to run the program, for any purpose.
2. Μελέτη και Κώδικας Τhe freedom to study how the program works, and adapt it to your needs (freedom 1). Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα είναι ασφαλώς προϋπόθεση για αυτήν την ελευθερία.
3. Αναδιανομή The freedom to redistribute copies so you can help your neighbor (freedom 2).
4. Τροποποίηση The freedom to improve the program, and release your improvements to the public, so that the whole community benefits (freedom 3). Access to the source code is a precondition for this.

3) Πιο συγκεκριμένα τι λέει η GPL;
κατά πρώτον ότι δεσμεύει όποιο πρόγραμμα την περιέχει ως ένδειξη δικ.πν.ιδιοκτ.

Αυτό σημαίνει ότι:
Α) Η GPL δεσμεύει όποιο πρωτότυπο πρόγραμμα ο δημιουργός του θελήσει να το υπαγάγει στους κανόνες της.
Β) ότι δεσμεύει όλα τα προγράμματα που περιέχουν μέρη προγραμμάτων που υπάγονταν σε αυτήν την άδεια.

Δεύτερον
Ότι όποιος τροποποιεί πρέπει να το λέει, για να μη θίγεται η φήμη του αρχικού προγραμματιστή.

Τρίτον
Ότι το πρόγραμμα σας παρέχεται χωρίς εγγύηση. Μπορείτε όμως να προσθέσετε εσείς.

Με βάση την GPL ο χρήστης ενός προγράμματος, μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα αυτό το πρόγραμμα, να το μοιράσει σε άλλους ελεύθερα και να το τροποποιήσει ελεύθερα, αρκεί να σημειώνει πάντοτε ότι αυτό που διανέμει, τροποποιημένο ή όχι υπάγεται στους όρους της GPL και συνεπώς πρέπει να συνεχίσει να μοιράζεται και τροποποποιείται ελεύθερα, και να σημειώνει ποιες τροποποιήσεις επέφερε ο ίδιος, ώστε να μην θίγεται η φήμη του αρχικού δημιουργού από τις τροποποιήσεις που επιφέρει κάποιος επόμενος.

Από άποψη νομική η GPL είναι ένας τρόπος άσκησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού.
Η φιλοσοφία της είναι ίδια με αυτήν των CC αλλά είναι εξειδικευμένη για λογισμικό, και η πλέον διαδεδομένη.

Γιατί είναι σημαντικό να υιοθετείται η άδεια GPL σε έργα;
- Γιατί δίνει την μέγιστη δυνατή ελευθερία κυκλοφορίας στο συγκεκριμένο έργο και γιατί οπωσδήποτε ένα πρόγραμμα δεν είναι ένα βιβλίο. Είναι μια εφαρμογή που μπορεί πάντα να γίνει καλύτερη. Η λογική της είναι “όσα περισσότερα μάτια τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα”.
- Γιατί με αυτήν την άδεια παίρνετε κάτι ελεύθερα, το αναπτύσσετε και συνεχίζετε να το διαθέτετε ελεύθερα. Δηλαδή κανένας δεν μπορεί να περιορίσει κάτι που φτιάχτηκε για να είναι κοινή γνώση.
- Γιατί κοστίζει λιγότερο φυσικά, ενώ μπορείτε να χρεώσετε την υποστήριξη.
- Γιατί έχει έμπειρη και διεθνή νομική υποστήριξη. Πρόσφατα στο πλαίσιο του ebusiness forum μεταφράστηκαν οι άδειες gpl/lgpl και οι άδειες cc. Από τότε, είμαι σε καθημερινή επαφή με όλη την νομική ομάδα του FSF Εurope και συζητάμε τα νομικά θέματα που προκύπτουν. Η αντιμετώπισή μας είναι καταρχήν ήπια, δηλαδή σε οιαδήποτε παραβίαση της άδειας, μιλάμε με τον άνθρωπο που την παραβίασε και του εξηγούμε πώς έπρεπε να πράξει. Δεν τρέχουμε κατευθείαν στα δικαστήρια. Ο τρόπος αυτός αποδίδει πάνω από 90%.