Η Οδηγία (ΕΕ) 2019/2161, γνωστή και ως Οδηγία Omnibus, εισάγει σημαντικές τροποποιήσεις στην ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τις μειώσεις τιμών. Στην Ελλάδα, οι σχετικές διατάξεις ενσωματώθηκαν στον Νόμο 5111/2024. Οι αλλαγές αυτές έχουν δημιουργήσει έντονα ερωτήματα στους Έλληνες επιχειρηματίες, τόσο μικρών όσο και μεγάλων επιχειρήσεων, ως προς τη νομιμότητα των διαφημιστικών πρακτικών τους αλλά και ως προς τον ενδεδειγμένο τρόπο παρουσίασής τους.
Παρακάτω παρατίθενται συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για ιδιοκτήτες ιστοσελίδων ηλεκτρονικού εμπορίου σχετικά με τις νέες υποχρεώσεις.
Ερώτηση: Τι είναι αυτό που άλλαξε και ποιος είναι ο σκοπός του νομοθέτη με τον νέο νόμο;
Απάντηση: Με τον Νόμο 5111/2024, κάθε ανακοίνωση μείωσης τιμής πρέπει να συνοδεύεται από την προγενέστερη τιμή που εφαρμόζει ο προμηθευτής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πριν από τη μείωση. Αυτή η ρύθμιση αποσκοπεί στη διασφάλιση της διαφάνειας και στην αποτροπή παραπλανητικών πρακτικών, ώστε οι καταναλωτές να ενημερώνονται με ακρίβεια για τις πραγματικές εκπτώσεις και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις αγοράς, διασφαλίζοντας ότι οι μειώσεις τιμών που ανακοινώνονται στους χώρους ηλεκτρονικού εμπορίου είναι πραγματικές.
Ερώτηση 1: Τι πρέπει να αναγράφεται σε κάθε ανακοίνωση μείωσης τιμής/έκπτωσης;
Απάντηση: Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 9ι του Νόμου 2251/1994, Σε κάθε ανακοίνωση μείωσης τιμής, οφείλετε να υποδεικνύετε την προγενέστερη τιμή που εφαρμόζατε για καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την εφαρμογή μείωσης της τιμής.
Τι είναι ανακοίνωση μείωσης τιμής; Και τι δεν συνιστα ανακοινώσεις μείωσης τιμών;
Απάντηση:
Ανακοίνωση μείωσης τιμής είναι κάθε ανακοίνωση του εμπόρου ότι έχει μειώσει την τιμή που χρεώνει για ένα προϊόν ή υπηρεσία. Ενδεικτικά μπορεί να έχει τις εξής μορφές: ποσοστό επί της εκατό έκπτωση (%), συγκεκριμένο ποσό έκπτωσης (10 ευρώ έκπτωση), αναγραφή χαμηλότερης και τωρινής τιμής (τώρα 10 ευρώ, πριν 50 ευρώ) κ.ο.κ.
ΔΕΝ συνιστά ανακοίνωση μείωσης τιμών 1) Προγράμματα επιβράβευσης και προσωπικές μειώσεις τιμών 2) προσφορές βάσει των οποίων με την αγορά ενός αγαθού ο καταναλωτής αποκτά προνόμια ή άλλο δωρεάν αγαθό ή υπηρεσία (1+1 δώρο, 30% έκπτωση με αγορά).
Προσοχή: Οι τιμές προσφοράς μικρής διάρκειας πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται στον υπολογισμό τιμής αναφοράς για επακόλουθες μειώσεις τιμών.
Ερώτηση 2: Πώς ορίζεται η "προγενέστερη τιμή";
Απάντηση: Η προγενέστερη τιμή είναι η χαμηλότερη τιμή που εφαρμόσατε για το συγκεκριμένο προϊόν εντός των 30 ημερών πριν από τη μείωση. Αυτό αποσκοπεί στην αποτροπή πρακτικών όπου οι έμποροι αυξάνουν προσωρινά τις τιμές πριν από μια έκπτωση, παρουσιάζοντας έτσι ψευδείς μειώσεις τιμών.
Ερώτηση: Εάν δεν υπάρχει έκπτωση ή ανακοίνωση μείωσης τιμής σε ένα προϊόν, είμαι υποχρεωμένος να αναφέρω την προγενέστερη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών;
Απάντηση: Όχι. Η υποχρέωση αναγραφής της προηγούμενης χαμηλότερης τιμής ισχύει μόνο σε περίπτωση ανακοίνωσης μείωσης τιμής ή έκπτωσης. Εάν η τιμή του προϊόντος παραμένει σταθερή και δεν έχει ανακοινωθεί έκπτωση, δεν απαιτείται η αναγραφή της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών.
Ερώτηση 3: Υπάρχουν εξαιρέσεις στον κανόνα των 30 ημερών;
Απάντηση: Ναι, υπάρχουν εξαιρέσεις:
- Προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά για λιγότερο από 30 ημέρες: Για αυτά, η προγενέστερη τιμή είναι η χαμηλότερη τιμή που εφαρμόσατε από την ημερομηνία κυκλοφορίας τους.
- Διαδοχικές μειώσεις τιμών: Εάν η τιμή μειώνεται προοδευτικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 60 ημερών, η προγενέστερη τιμή είναι η τιμή που ίσχυε πριν από την πρώτη από τις διαδοχικές μειώσεις. Για παράδειγμα, αν ένα προϊόν είχε αρχική τιμή 100€, μειώθηκε στα 90€ και στη συνέχεια στα 80€ μέσα σε 60 ημέρες, η προγενέστερη τιμή για όλες τις μειώσεις θα είναι τα 100€. Είναι κρίσιμο να διασφαλίζεται ότι αυτή η μείωση τιμών γίνεται διαδοχικά, χωρίς ενδιάμεσες αυξομειώσεις και διακοπές.
- Νωπά και ευαλλοίωτα γεωργικά προιόντα ή τρόφιμα, τα οποία από την φύση τους ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός τριάντα (30) ημερών από την συγκομιδή, παραγωγή ή μεταποίηση. Εξακολουθούν ασφαλώς να εφαρμόζονται οι διατάξεις για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Ερώτηση 4: Μπορεί η αρχική λιανική τιμή (π.χ., 1.000 ευρώ) να χρησιμοποιηθεί ως προγενέστερη τιμή σε μια ανακοίνωση μείωσης;
Απάντηση: Όχι, η προτεινόμενη λιανική τιμή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προγενέστερη τιμή. Η προγενέστερη τιμή πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή που εφαρμόσατε εσείς για το προϊόν εντός των τελευταίων 30 ημερών, εκτός από τις εξαιρέσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω. Ο νόμος δεν απαγορεύει την αναφορά της στο πλαίσιο σύγκρισης τιμών, αρκεί να γίνεται με τρόπο που δεν δημιουργεί σύγχυση στον καταναλωτή και θεωρηθεί παραπλανητική. Ενδεικτικά: Είναι επιτρεπτό: Έκπτωση 50 ευρώ σήμερα. 750 αντί 800 ευρώ" και "Έκπτωση 50 ευρώ σήμερα.750 αντί 800 ευρώ, η χαμηλότερη τιμή τις τελευταίες 30 ημέρες. Κανονικά εκτός περιόδων δράσης είναι 1000 ευρώ.
ΕΝΩ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Σημερα εξαιρετικα 800 ευρω. Κανονικα 1.000 ευρω. 10 απριλιου χαμηλοτερη τιμη 800 ευρω.
Ερώτηση 5: Υπάρχει πρόβλεψη σχετικά με την επιτρεπόμενη διάρκεια μείωση τιμής;
Απάντηση: Όχι. Ο νόμος δεν κάνει αναφορά στην διάρκεια ισχύος μειωμένης τιμής και δεν είστε υποχρεωμένοι να παρέχετε την πληροφορία σχετικά με το πόσο χρονικό διάστημα χρησιμοποιείται την προγενέστερη τιμή. Σημειώνεται ωστόσο, ότι πρέπει να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί γιατί εκτεταμένες χρονικά μειώσεις (π.χ άνω των 60 ημερών) δύναται να αξιολογηθούν με βάση τις πραγματικές συνθήκες κάθε περίπτωσης ως αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Ερώτηση 5: Πώς πρέπει να παρουσιάζονται οι μειώσεις τιμών στην ιστοσελίδα μου;
Απάντηση: Κατά την ανακοίνωση μιας μείωσης τιμής, πρέπει να αναφέρετε ρητά την προγενέστερη τιμή και τη νέα μειωμένη τιμή. Για παράδειγμα: "Προηγούμενη τιμή: 100€ - Νέα τιμή: 80€". Αποφύγετε γενικές δηλώσεις όπως "Έκπτωση 20%" χωρίς αναφορά στις συγκεκριμένες τιμές, καθώς αυτό μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητικό.
Ερώτηση: Τι γίνεται αν πουλάω σε διαφορετικές τιμές τα ίδια προϊόντα στο ηλεκτρονικό μου κατάστημα και στο φυσικό; Ποια θεωρείται η προγενέστερη τιμή/τιμή αναφοράς;
Απάντηση: Η τιμή αναφοράς ισχύει ανα κανάλι πωλήσεων. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένας έμπορος διαθέτει τόσο φυσικό όσο και ηλεκτρονικό κατάστημα, στα οποία εφαρμόζει διαφορετικές τιμές, θα πρέπει να καθορίσει την τιμή αναφοράς ξεχωριστά για καθένα από αυτά τα κανάλια πωλήσεων. Έτσι, η τιμή αναφοράς που διαθέτει στο φυσικό κατάστημα μπορεί να διαφέρει από την τιμή αναφοράς που ισχύει στο ηλεκτρονικό κατάστημα.
Ερώτηση: Είναι επιτρεπτή η διαφήμιση έκπτωσης σε μια ολόκληρη κατηγορία προιόντων (όπως έκπτωση 20% σε όλα τα μαγιό.);
Απάντηση: Καταρχήν ναι. Παρόλα αυτά είναι υποχρεωτικό να καθορίσουν την τιμή αναφοράς ξεχωριστά για κάθε προϊόν, η οποία θα πρέπει να είναι η χαμηλότερη τιμή στην οποία προσέφεραν το προϊόν προς πώληση κατά τη διάρκεια της περιόδου των 30 ημερών που προηγείται τις προσφοράς ανά κανάλι πωλήσεων.
Ερώτηση: Ποιά είναι η επιτρεπόμενη πρακτική σε προσφορές που διενεργούνται σε περιόδους εκτός των τακτικών εκπτώσεων;
Απάντηση: Ισχύουν οι ίδιοι κανόνες σε κάθε ανακοίνωση μείωσης τιμής
Ερώτηση 7: Ποιες είναι οι συνέπειες της μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του Νόμου 5111/2024;
Απάντηση: Η μη συμμόρφωση με τις διατάξεις του νόμου μπορεί να οδηγήσει σε κυρώσεις, όπως πρόστιμα ή άλλες διοικητικές ποινές, καθώς και σε βλάβη της φήμης της επιχείρησης. Είναι σημαντικό να τηρούνται οι κανονισμοί για την προστασία των καταναλωτών και την αποφυγή παραπλανητικών πρακτικών για την καλύτερη λειτουργία της επιχείρησης σας.
(ισως σκοπιμο να αναφερουμε τα συγκεκριμενα)
Ερωτηση 8. Που μπορώ να βρω παραπάνω πληροφορίες για τον νόμιμο τρόπο ανακοίνωσης μείωσης τιμών στα προϊόντα μου ;
Για την ορθή εφαρμογή αυτών των διατάξεων, έχει εκδοθεί ο Κώδικας Δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης της τιμής, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5002 Β/3-9-2024.
Γεωργία Τσαούση, Ασκούμενη Δικηγόρος