Της Έλενας Σπυροπούλου
Δικηγόρου

Ερώτηση:

Είναι αποδεικτικό στοιχείο τα ηλεκτρονικά μηνύματα;

Απάντηση:

Τα ιδιωτικά έγγραφα που έχουν αποδεικτική δύναμη, όπως ορίζει η Πολιτική Δικονομία, πρέπει να φέρουν την ιδιόχειρη υπογραφή του εκδότη τους. Αυτός ο ορισμός περιγράφει φυσικά τα γραπτά κείμενα, τα υπογεγραμμένα από τον συντάκτη τους. Τί γίνεται όμως με τα κείμενα που περιλαμβάνονται σε ηλεκτρονικά μηνύματα (e-mail) στο δίσκο του υπολογιστή μας, τα οποία πολλές φορές μπορεί να περιλαμβάνουν κρίσιμα στοιχεία; Μπορούμε να επικαλεστούμε την αποδεικτική τους δύναμη;

Τα ηλεκτρονικά μηνύματα κατά το άρθρο 444 ΚΠολΔ, το οποίο ορίζει ποιες από τις μη συνηθισμένες μορφές εγγράφων μπορούν να θεωρηθούν ιδιωτικά έγγραφα, είναι «μηχανικές απεικονίσεις», οι οποίες έχουν αποδεικτική δύναμη, αν φέρουν την υπογραφή του εκδότη τους, όπως και τα συμβατικά γραπτά κείμενα.

Ποια είναι όμως η υπογραφή σε ένα ηλεκρονικό μήνυμα;
Τα ελληνικά δικαστήρια έχουν κρίνει, ότι κατά την αποστολή ενός μηνύματος μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου η δήλωση βούλησης του αποστολέα ταυτίζεται με την ηλεκτρονική του διεύθυνση, αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο και είναι ήσσονος σημασίας η μορφή ή η διάταξη με την οποία απεικονίζεται μηχανικά στο έντυπο. Ο καθορισμός επομένως της ηλεκτρονικής διεύθυνσης κατά τρόπο μοναδικό από τον ίδιο το χρήστη και η δήλωσή της σε κάθε αποστελλόμενο ηλεκτρονικό μήνυμα συνιστά απόδειξη της ταυτότητας του εκδότη του. Αυτή ακριβώς η μοναδική για κάθε χρήστη ηλεκτρονική διεύθυνση, που έχει ορισθεί και εφαρμοστεί από τον ίδιο τον αποστολέα, έχει τον χαρακτήρα ιδιόχειρης υπογραφής, έστω και αν δεν έχει την παραδοσιακή μορφή της τελευταίας.

Επομένως το εκτυπωμένο και επικυρωμένο αντίγραφο ενός αποσταλέντος ηλεκτρονικού μηνύματος, το οποίο περιέχεται στο σκληρό δίσκο του υπολογιστή, έχει την αποδεικτική δύναμη του ιδιωτικού εγγράφου, δηλαδή παρέχει πλήρη απόδειξη ότι η περιεχόμενη σε αυτό δήλωση έγινε πράγματι από τον εκδότη-αποστολέα του.

Και αν κάποιος ισχυριστεί ότι το μήνυμα είναι κατασκευασμένο;
Επειδή η τεχνική λειτουργία του συστήματος παρέχει εγγυήσεις για την πιστότητα της ηλεκτρονικής διεύθυνσης του αποστολέα, το βάρος απόδειξης της πλαστότητας, όπως συμβαίνει και με τα συμβατικά κείμενα, το έχει αυτός που την επικαλείται, ο οποίος οφείλει να την αποδείξει.

Δημοσιεύθηκε στην στήλη "Νομική Στήριξη στην Ψηφιακή Εποχή" στο περιοδικό Financial RAM