Πλούσιες ιστοσελίδες με πειρατικό περιεχόμενο

Πότε η δημοσίευση γίνεται πειρατεία στο διαδίκτυο

Το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, και όλο και περισσότεροι το επιλέγουν ως μέσο επικοινωνίας. Πολλοί επίσης επιλέγουν να παρουσιάσουν τις δραστηριότητές τους ή ακόμη και να εμπορευτούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους μέσα από προσωπικές ιστοσελίδες. Για να είναι πιο ελκυστική όμως μια ιστοσελίδα και να προκαλεί το χρήστη να την επισκεφτεί δεν αρκεί μόνο το περιεχόμενο. Ετσι οι ιδιοκτήτες τους προσθέτουν φωτογραφίες, τραγούδια, προγράμματα Η/Υ και άλλα πνευματικά δημιουργήματα, που δεν είναι δικά τους, τα οποία είτε εμπορεύονται είτε όχι.

Είναι παράνομη η αναπαραγωγή πνευματικής ιδιοκτησίας (π.χ. φωτογραφιών, τραγουδιών, στίχων) σε ιστοσελίδα για εμπορικό σκοπό ή και χωρίς οικονομικό όφελος;

Η δημόσια αναπαραγωγή πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς την άδεια του δημιουργού απαγορεύεται από το νόμο, ανεξάρτητα από το μέσο με το οποίο γίνεται. Οι ιστοσελίδες είναι και αυτές ένας τρόπος δημόσιας παρουσίασης, καθώς δημόσια θεωρείται κατά το άρθρο 3, παρ. 2 του νόμου 2121/1993 περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, «κάθε χρήση ή εκτέλεση ή παρουσίαση του έργου, που κάνει το έργο προσιτό σε κύκλο προσώπων ευρύτερο από το στενό κύκλο της οικογένειας και το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον, ανεξαρτήτως από το αν τα πρόσωπα αυτού του ευρύτερου κύκλου βρίσκονται στον ίδιο ή σε διαφορετικούς χώρους».

Πρέπει επίσης να γίνει γνωστό, ότι η δημόσια αναπαραγωγή έργων πνευματικής ιδιοκτησίας απαγορεύεται, ανεξάρτητα και από τον οικονομικό ή όχι σκοπό της. Ετσι είναι παράνομη όχι μόνο η πώληση μέσω ιστοσελίδων τραγουδιών, φωτογραφιών κ.ο.κ. χωρίς την άδεια του δημιουργού τους, αλλά και η χωρίς άδεια έκθεση και δημοσιοποίηση του πνευματικού τους έργου.
Η παράθεση του ονόματος του δημιουργού, απαιτείται σε κάθε περίπτωση, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα, καθώς ο δημιουργός πρέπει να μπορεί να αποφασίζει «για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό» και βέβαια να απαγορεύει κάθε παραμόρφωση ή άλλης τροποποίηση του έργου του.

Εξάλλου «πνευματικά δημιουργήματα» δεν είναι μόνο τα καλλιτεχνικά έργα, αλλά και τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και το προπαρασκευαστικό υλικό του σχεδιασμού τους, καθώς επίσης και οι βάσεις δεδομένων.
Αυτό σημαίνει ότι σε μια ιστοσελίδα δεν μπορούμε να διαθέτουμε με ή χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα προγράμματα Η/Υ (εκτός από τα προγράμματα ανοικτού λογισμικού φυσικά) για να τα «κατεβάσουν» οι επισκέπτες της σελίδας μας στον υπολογιστή τους.

Είναι όμως απόλυτη η απαγόρευση του νόμου; Δηλαδή απαγορεύεται ακόμη και ένα μικρό τμήμα ενός έργου να εκτεθεί στο διαδίκτυο;

Οχι βέβαια. Διαφορετικά οι κριτικοί και οι δημοσιογράφοι δεν θα μπορούσαν να κάνουν το έργο τους. Ο νόμος επιτρέπει την παράθεση αποσπάσματος πνευματικού έργου χωρίς την άδεια του δημιουργού του, για λόγους κριτικής, αρκεί να μνημονεύονται η πηγή και το όνομα του δημιουργού.

Επίσης διαφέρει το πράγμα, αν δημοσιεύεται με τη μορφή ανθολογίας ένα μικρό μέρος του συνολικού έργου πολλών δημιουργών μετά το θάνατό τους. Έτσι είναι παράνομη πράξη να «ανεβάσετε» σε ιστοσελίδα το τελευταίο εμπορικό άσμα της Άννας Βίσση, αλλά δεν είναι παράνομο να έχετε δύο κομμάτια από όλους τους διάσημους τζαζίστες του προηγούμενου αιώνα.

Και βέβαια εξίσου παράνομο με το «ανέβασμα» ξένης πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι και το «κατέβασμά» της. Παρανομεί όχι μόνο εκείνος που περιλαμβάνει στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας του κάποιο έργο χωρίς άδεια, αλλά και εκείνος που το «κατεβάζει» στον υπολογιστή του.
Η αναπαραγωγή έργου για ιδιωτική χρήση δεν απαγορεύεται, μόνο όταν γίνεται από νόμιμη πηγή. Άρα ο χρήστης που επιθυμεί να έχει πρόσβαση στο έργο κάποιου καλλιτέχνη, πρέπει να ψάξει στο διαδίκτυο για επίσημη πηγή, ώστε να μην έχει περιορισμό πρόσβασης και χρήσης.

Έλενα Αλκ. Σπυροπούλου

Δημοσιεύθηκε: Financial Ram